Archiwum

27. Międzynarodowy Konkurs Interpretacji Dzieł S. I. Witkiewicza „Witkacy pod strzechy” już 27-29 września 2024 r. w Słupsku Szczegółowy program festiwalu: https://witkacy.art.pl/pl/(bezpłatny wstęp na wydarzenia, obowiązują zapisy pod nr tel. 598426349) 27. Witkacy pod strzechy jest dofinansowany ze środków Fundacji PFR, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Województwa Pomorskiego i Miasta Słupska.

Zapraszamy od 26 do 28 wrzęśnia na międzynarodową konferencję witkacologiczną do Białego Spichlerza w Słupsku!

Muzeum Historii Katowic zaprasza na wystawę Litymbrjon – przyjaciel Witkacego, katowiczanin. Zgromadzono na niej rysunki Edmunda Strążyskiego, polonisty i filozofa, urodzonego w 1889 r. w Katowicach. Ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem Edmunda, zwany Litymbrjonem lub Tymbciem, dzielił zainteresowania literaturą, sztukami plastycznymi, teatrem, filozofią oraz tatrzańskimi wędrówkami. Ekspozycja zostanie otwarta 18 września 2024 r., w 85. rocznicę […]

Karolina RychterJoanna Szumańska W. Brewka, Henryk Walezy, 2018, olej i akryl na płótnie, 120 × 100 cm, w zbiorach prywatnych. Cykl Poczet królów Polski Wojciech Brewka zaczął od Henryka Walezego (2018). Pierwszego następcę wielkiego rodu Jagiellonów artysta ukazał jako kazuara. Być może przewrotnie wybrał on ciało wielkiego ptaka – wytrwałego biegacza – dla króla, do […]

Anna, Tomasz i Bruno Pieńkosowie – ambasadorowie Zjednoczonej WitkacjiMarek Średniawa – attaché kolarski Instytutu Witkacego Uczestnicy IX Rajdu „W jak Witkacy”, 23 września 2023. Fot. M. Jaroszewska. 23 września 2023 r. w Ostrowi Mazowieckiej odbył się już IX Rajd Rowerowy „W jak Witkacy”, któremu co roku towarzyszy hasło: „Dbajcie o czystą formę!”. Tegoroczny  przejazd około […]

Krzysztof Dubiński Uczestnicy rozmowy o Obecności Witkacego w PIW-ie, 18 września 2023. fot. K. Dubiński. Nie mogło być inaczej. Po wielkim sukcesie wydawniczym i czytelniczym, jakim był znakomity tom rozpraw i materiałów biograficznych Witkacego portret wielokrotny promocja kolejnej książki prof. Janusza Deglera Obecność Witkacego 18 września 2023 r. wypełniła warszawski salon Państwowego Instytutu Wydawniczego przy […]

Przemysław Pawlak 1. S. I. Witkiewicz, Portret Leona Chwistka. Udzielny BYK na urlopie, 1913, olej, w zbiorach prywatnych. Na początku 1914 r. Leon Chwistek podzielił się następującymi przemyśleniami ze swą siostrą, Emilianną Stożkową, zwaną w rodzinie Mulą: Najdroższa Siostrzyczko. Gdybym miał w kilku słowach powiedzieć, co sądzę o duszy człowieka, który śmiesznym imieniem Wrotnego się […]

Anna Baruk-Bejda Piotr Strążewski i Anna Baruk-Bejda podczas wernisażu; z lewej Portret Edmunda Strążyskiego autorstwa Witkacego. Fot. R. Foltyn. W Białym Spichlerzu w Słupsku miało miejsce spotkanie twórczości dwóch zakopiańskich przyjaciół: Stanisława Ignacego Witkiewicza i Edmunda Strążyskiego. To Witkacy – stale przebywający w murach Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku (MPŚ) – oczekiwał tej wizyty. Otwarcie […]

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego W drugim wydaniu wprowadzono dwa nowe dodatki: Witkacy i muzyka i Poeta Witkacy, dołożono wiele nowych ilustracji oraz interaktywną zakładkę, która za pomocą fotokodu uruchamia fragment filmu z Witkacym w roli głównej. „U nas ciekawy jest Witkiewicz. Umysł […]

Paulina Medoń-Jagieła A czy Ty, Czytelniku, wiesz, kim była Janina Brzostowska? Jeśli bywasz tu (na łamach „Witkacego!”) częściej, to pewnie słyszałeś o czasopiśmie „Skawa” i jego redaktorce. Ale jeśli jesteś tu po raz pierwszy i mimo to znasz Brzostowską, to należysz, niestety, do mniejszości. Antologie polskiej poezji pomijają Brzostowską.  Najprawdopodobniej dwudziestolecie międzywojenne obfitowało w tak […]

Z nagrania spisała Justyna Jaworska, opracował Marek Średniawa Spotkanie 24 stycznia 2023 r. zainaugurowało weekend Artyści Witkacemu zorganizowany przez Muzeum Historii Katowic i Instytut Witkacego. Stanowiło wydarzenie towarzyszące wystawie Witkacy i inspiracje (zob. w tym numerze Raut w Katowicach i Dwa katowickie weekendy z Witkacym). Natalia Kruszyna: Obchodzimy dziś 138. urodziny Stanisława Ignacego Witkiewicza, ale […]

Magdalena Gościniak A jednak! Witkacy pojawił się w Katowicach 94 lata później, niż pierwotnie zakładał. Wtedy Teodor Białynicki-Birula mu przeszkodził. Teraz pomógł. Ba, sprawił nawet – być może w odwecie – że wystawa okazała się indywidualną, a nie zbiorową. Na co dzień te portrety wykonane przez Witkacego zdobią ściany prywatnych domów. Publiczne święto, związane z […]

Daniel Sztyk W polskim kinie rzadko mamy okazję oglądać opowieści o naszych pisarzach. Kino biograficzne bardziej zainteresowane jest postaciami, które walczyły o niepodległość Polski, ginęły na polach bitew itp. Świadomy tego Maciej Kawalski, reżyser i scenarzysta filmu Niebezpieczni dżentelmeni, postanowił bohaterami uczynić: Stanisława Ignacego Witkiewicza, Tadeusza Boya-Żeleńskiego, Josepha Conrada oraz Bronisława Malinowskiego. Zrezygnował jednak z […]

Viola Albes – urodzona na Śląsku, dorastała w Katowicach. Od 1989 r. mieszka w Niemczech i w Polsce jednocześnie. Pod koniec lat 90. założyła pensjonat Binduga nad rzeką Drawą (miejsce dla wtajemniczonych). Studiowała w Tybindze na Wydziale Filologii Słowiańskiej. W 2010 r. powołała do życia Warsztat Literacki im. Aglai Veteranyi. Obecnie studiuje kulturoznawstwo na FernUniversität […]

Małgorzata Sady Zapiski szczęśliwie odnalezione, czyli „Pocztówka z Bielska-Białej via Warszawa” ze znacznymi ingrediencjami imaginacji, inaczej: bzdurzenia(i genius loci) Stara warszawska kamienica na ulicy Polnej pod numerem czterdziestym i czwartym. Przekleństwem acz jednocześnie uwzniośleniem mitologizującym historii kraju naszego, ciągnącej się w stałym podziale na prawo i lewo, i wciąż wzdłuż Wisły, są stygmaty romantyczne. Ot, […]

W specyficznym porządku nieeuklidesowych światów stworzonych przez Witkacego i nadal samo-się-stwarzających, to musiało się wydarzyć. Lublin, rok 2003, jestem na Forum Kultury Słowa, z zainteresowaniem słucham wystąpień prelegentów, ale jako literaturoznawca czuję się nieco jak pokątny szpieg w krainie językoznawców. Potem w kuluarach toczą się ciekawe rozmowy, będące nieraz przedłużeniem dyskusji i gorących sporów panelowych. […]

August Zamoyski po II wojnie światowej wspominał, że Witkacemu spodobała się pewna lektura: Gdy po 30. roku ukazała się książka Papiniego Le livre noir, Witkacy szalał z cichej radości, nie mówiąc nic nikomu. Wielu ludzi, którzy nie mają odwagi przyznać się, że zostali nabrani, uważają te wywody za zmyślone. Oczywiście, Papini, znający cały artystyczny świat […]

Kurz po artystycznym fermencie wywołanym w słupskim Teatrze Rondo przez 26. Międzynarodowy Konkurs Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacy pod strzechy” powoli opada. W tym roku organizatorzy, czyli Słupskie Towarzystwo Kultury Teatralnej – Teatr Rondo, Słupski Ośrodek Kultury oraz Instytut Witkacego, przygotowali dla publiczności bogaty program wydarzenia, na który złożyły się pięćdziesiąt dwie prezentacje konkursowe. […]

Anna Jędryczka-Hamera. Fot. E. Żyburtowicz. Dorota Niedziałkowska: Gratulujemy nagrody za „iście witkacowskie szaleństwo na scenie, poczucie humoru i odwagę” podczas wystawienia Wariata i zakonnicy na 25. Międzynarodowym Konkursie Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacy pod strzechy”. Anna Jędryczka-Hamera: Dziękuję. N.: Premiera tego spektaklu miała miejsce w 2017 r. W jaki sposób trafili Państwo na słupski […]

Marek Średniawa Witkacy. Sejsmograf epoki przyspieszenia – wystawa Muzeum Narodowego w Warszawie Motto:„Wszystkie uczucia i wyobrażenia, cała treść psychiczna danej jednostki musi przyjąć udział w powstaniu takiej, a nie innej Czystej Formy i stąd w obrazach: zwierzęta, rośliny i góry, piękne panie lub wykrzywione mordy; one to stanowią treść nieistotną, jakkolwiek konieczną obrazów, i o […]

Rzeźnik o rysach Paganiniego. Z Piotrem Łakomikiem, aktorem Teatru Witkacego w Zakopanem, rozmawia Martyna Quant Martyna Quant: Dla Teatru Witkacego w Zakopanem stworzył Pan już wiele wybitnych kreacji. Czy są wśród nich role szczególnie Panu bliskie, do których wraca Pan czy to we wspomnieniach, czy na scenę, z radością? Piotr Łakomik: Na scenę zawsze staram […]

Tomasz Pawlak Telepatyczny eksperyment, czyli co Witkacy odebrał z Aten  Magdalena Samozwaniec, pisarka, córka Wojciecha Kossaka, siostra poetki, Lilki, czyli Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, wreszcie kuzynka Jadwigi Witkiewiczowej, żony Witkacego, żartobliwie wspominała, w co się bawiono w międzywojniu: Po pierwszej wojnie światowej zapanowała moda na spirytyzm. Duchy „puszczało się” przy okrągłych stolikach. Splecione palce uczestników seansu stanowiły […]

Dalibor Blažina List do Leszka na czas obchodów Drogi Leszku, minęło już 40 lat odkąd się poznaliśmy: była wczesna warszawska jesień 1981 r., cudowne babie lato, a w Polsce polityczna gorączka. Byłem świeżo upieczonym asystentem prof. Zdravka Malicia, zagrzebskiego polonisty, w polskich kręgach znanego gombrowiczologa. Do Warszawy przyjechałem jako stażysta-stypendysta: miał to być rok przyspieszonego […]

  „Każdy dzień musi mieć dla mnie głębszy sens, nie tylko dlatego, że jadłam, że piłam, że kochałam się i byłam szczęśliwa, ale że pracowałam, że zostawiłam coś po sobie.” Alicja Wahl W tym roku przypada 50. rocznica pierwszego, pośmiertnego wydania młodzieńczej powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza 622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta, a także mniej […]

Redakcja „Witkacego!”: Pan jest pomysłodawcą, współtwórcą i producentem Wistości Rzeczy. Skąd w pana życiu Witkacy? Bogusław Raatz: O istnieniu Stanisława Witkiewicza wiedziałem z lekcji języka polskiego, ale Stanisław Ignacy to zupełnie inna historia… Była druga połowa lat 70. Wraz z kilkoma kolegami w liceum słuchaliśmy muzyki i jako marzyciele oraz początkujący grajkowie muzykowaliśmy, kiedy i […]

O domowej edukacji Stasia pisano wiele, z uznaniem lub przekąsem. Nauczyciele zakopiańskiego geniusza doczekali się co najmniej biogramów, artykułów lub całych książek im poświęconych. Nie byli to bowiem ubodzy, półanonimowi guwernerzy, a kwiat polskiej myśli twórczej – geolog Mieczysław Limanowski, kustosz Muzeum Tatrzańskiego Walenty Staszel, matematyk Władysław Folkierski; na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych m.in. profesorowie […]

O dawnych rytuałach, magicznych obrzędach i wierzeniach ludowych Słowian Staś Witkiewicz wiedział nie tylko z baśni, dziecięcych lektur, czy choćby Mickiewiczowskich ballad, ale przede wszystkim od rodziców Żmudzinów i chrzestnego ojca, którym był najsłynniejszy podhalański gawędziarz, Jan Gąsienica Krzeptowski, zwany Sabałą. Autor Gyubala Wahazara spędził przecież młodość w Zakopanem. Kilkakrotnie wyjeżdżał na wakacje do litewskich […]

Станіслав Ігнацій Віткевич МАТИ Вульгарна п’єса в двох актах із популярним епілогом З польської переклав Михайло „Місько” Барбара ТРЕТІЙ АКТ ЕПІЛОГОПОДІБНИЙ ЛЕОН: […] Я навіть – не зважаючи на стільки нещасть – власне, змирився з долею. І не думайте, що я знову приймав кокаїн, як у той пам’ятний вечір, коли померла моя мати. (Показує рукою […]

11 października 2021 r., w wieku zaledwie 49 lat, w pełni sił twórczych, zmarł nagle Mychajło „Miśko” Barbara, ukraiński artysta o wielu talentach. Był pieśniarzem, kompozytorem, poetą, aktorem i tłumaczem. Urodził się 14 listopada 1971 r. we Lwowie. W rodzinnym mieście ukończył studia teatralne, aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym. W 1989 r. został współzałożycielem i […]

Wystawa Awangardowe muzeum, którą od 15 października 2021 r. można było zwiedzać w Muzeum Sztuki w Łodzi, to jedno z trzech wcieleń wielkiego projektu. Zrealizował go zgrany kuratorski duet do spraw awangardowych, Agnieszka Pindera i Jarosław Suchan. Projekt zainaugurowali w 90-lecie muzeum obszerną dwujęzyczną publikacją pod własną redakcją i pod tym samym tytułem. Jeśli dołączymy […]

Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego pełne jest prac magisterskich, o których istnieniu zwykle nie pamięta nikt poza ich autorami. A sytuacja, gdy autor ze swoim magisterium zostaje zapamiętany i na trwałe wpisany w jakiś segment wiedzy naukowej, zdarza się nadzwyczaj rzadko. Takim przypadkiem jest Tatiana Dorofiejewa, której nazwisko przywoływane jest w każdym niemal tekście dotyczącym rosyjskiego fragmentu […]

Instytut Witkacego wspólnie z Muzeum Historii Katowic zapraszają na wystawę Witkacy + inspiracje. Portrety Witkacego z dawnej kolekcji Teodora Białynickiego-Biruli oraz prace inspirowane dziełem artysty Zapraszamy Państwa na wystawę 50 znakomitych portretów, pochodzących z dawnej kolekcji Teodora Białynickiego-Biruli, rysowanych przez Witkacego nie na zamówienie, a dla przyjaciół, z porywów serca i talentu. Warto podkreślić, że […]

Cykl Szalone lokomotywy Tomasza Sobeckiego w sposób oczywisty nawiązuje do twórczości Stanisław Ignacego Witkiewicza, który był nie tylko miłośnikiem lokomotyw, z pasją je fotografującym, ale i autorem dramatu Szalona lokomotywa. Monumentalne te maszyny są symbolem postępu cywilizacyjnego i technicznego w XIX w., ale i obiektami estetycznymi, samoistnymi, dynamicznymi działami sztuki. Autor fotografii, inspirując się Witkacym, […]

„Piękny […] jak przypadkowe spotkanie na stole prosektoryjnym maszyny do szycia i parasola” – to bodaj najpopularniejsza fraza dotycząca surrealizmu. Pochodzący z Pieśni Maldorora Comte’a de Lautréamonta (1869) fragment opisu przystojnego młodzieńca stał się obrazowym, lecz często nazbyt wygodnym, wytrychem używanym do szybkiego otwarcia bogatego skarbca skomplikowanych i zróżnicowanych idei jednego z najpłodniejszych nurtów sztuki […]

Polski Teatr Tańca (PTT) w Poznaniu istnieje od 1973 r., jednak dopiero w 2021 r. doczekał się własnej siedziby, która została oficjalnie otwarta 29 kwietnia podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Tańca. Pierwszym dyrektorem teatru był wybitny artysta Conrad Drzewiecki (1926–2007), który zasłynął jako choreograf innowator. W swojej metodzie łączył techniki tańca współczesnego z elementami narodowymi i […]

Zawsze miałem pecha do sukcesów. Prawie wszystko, co mi się w życiu udało, zwykle obracało się przeciwko mnie. Ale przyzwyczaiłem się: ustaliłem sam ze sobą, że taka jest cena sukcesu i szlus, jak by powiedział Witkacy. Doskonale też sprawdzała się w moim życiu pewna zasada. Chcesz mieć wroga? Wyrządź komuś przysługę. Na wrogach nigdy się […]

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu                                                                           pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Publikacje dotyczące rodziny Witkiewiczów koncentrują się na dokonaniach Stanisława i jego syna. W cieniu pozostaje Maria Witkiewiczowa (1853–1931), żona i matka, która wzięła na siebie trud zapewnienia obu artystom warunków do życia. Zapracowana i targana skrajnymi emocjami, trwała na posterunku dzięki sile własnego charakteru i determinacji, a także dzięki wsparciu bliskich osób. Największą pomoc otrzymywała […]

Artist-writer Stanisław Ignacy Witkiewicz travelled around Australia in 1914, in the ‘care of’ of his friend anthropologist Bronisław Malinowski, as part of the British Association for the Advancement of Science (BAAS) Congress. Tracking him down is an ongoing and fruitful task leading directly to my recent film and ongoing art installation Witkacy and Malinowski: a cinematic […]

Bibliografia Stanisława Ignacego Witkiewicza, t. I (1885–1989), oprac. J. Degler i T. Pawlak; t. II (1990–2019), oprac. P. Pawlak, PIW, Warszawa 2020, ss. 896 + 1072. Po uszy zabrnąć w […] bibliografie, […] zapuścić się w przypisów petit. J. Tuwim, Kwiaty polskie ​Niewielu polskich wydawców decyduje się obecnie na wydanie osobowych monografii bibliograficznych. W XXI […]

Zanim Irena Solska pojechała na gościnne występy do Chorwacji, Chorwacja przyjechała do Krakowa. 5 marca 1910 r. na scenie Teatru im. Juliusza Słowackiego wystawiono Trylogię Dubrownicką autorstwa Ivo Vojnovicia, chorwackiego patrycjusza, dramaturga i kierownika literackiego Teatru Narodowego w Zagrzebiu. Tego samego dnia w wydaniu popołudniowym „Nowej Reformy” ukazał się artykuł Heleny d’Abancourt de Franqueville, tłumaczki […]

Redakcja „W!”: Spotkaliśmy się z Panią dyrektor w Słupskim Ośrodku Kultury (SOK) na 23. Międzynarodowym Konkursie Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacy pod strzechy”. Jak to się wszystko zaczęło? Jolanta Krawczykiewicz: Ciągle wyraźny jest we mnie obraz, kiedy Stanisław Miedziewski przyszedł pewnego letniego dnia roku 1997 do pracy i powiedział: „Jola, co ty na to, […]

Motto: § 10. Obsługa parowozu. Przed rozpoczęciem jazdy i po jej ukończeniu, maszynista jest obowiązany sprawdzić stan wszystkich dostępnych części parowozu i tendra. Winien osobiście sprawdzić zamocowanie: panwi, łożysk, sworzni, śrub i klinów, stan dostępnych części trących smarownic, wodowskazu, kurków i dławnic, dokładność uszczelnienia dławnic i włazów, przygotowanie latarń, stan przyrządów sygnałowych. W razie potrzeby winien […]

Drodzy Czytelnicy! Zakładając pismo, zadawaliśmy sobie wiele pytań, które krążyły w naszych myślach niczym tajemnicza formuła Dawamesk B2 z Nienasycenia. Nie zawsze wypowiadaliśmy je na głos, ale były zauważalnie obecne. Czy Stanisławowi Ignacemu podobałby się poświęcony mu półrocznik, jak oceniłby naszą linię programową, poszczególne działy, szatę graficzną, wybór okładek? Ba! Czy byłby zadowolony, że redaktorem […]

Jeden juror, ale wiele werdyktów. Jedno źródło inspiracji, ale niezliczona ilość dziedzin. Jeden festiwal, ale trzy dni. Jeden Witkacy, ale 24. Międzynarodowy „Witkacy pod strzechy”!! Wbrew pandemicznym miazmatom i wiatrowi historii również w tym roku zapraszamy do Teatru Rondo na 24. Międzynarodowy Konkurs  Interpretacji Dzieł S.I. Witkiewicza „Witkacy pod strzechy”! To unikalne wydarzenie umożliwiające spotkanie twórców […]

Instytut Witkacego i Katedra Edytorstwa i Literatury Polskiej Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zapraszają do wzięcia udziału w międzynarodowej konferencji naukowej  Kobiety z Witkacym w tle która odbędzie się 20–21 stycznia 2022 roku z okazji rocznicy urodzin Marii z Pietrzkiewiczów Witkiewiczowej (1853–1931).  

Sekcja Krytyków Polskiego Ośrodka International Theatre Institute (ITI) za Teatralną Książkę Roku 2020 uznała 25. tom „Dzieł zebranych” Stanisława Ignacego Witkiewicza, zawierający w dwóch woluminach pełną bibliografię jego pism („Bibliografia S. I. Witkiewicza 1885-1989”, opracowali Janusz Degler i Tomasz Pawlak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2020, stron 891; „Bibliografia S. I. Witkiewicza 1990- 2019”, opracował Przemysław […]

Obraz Romualda Dubińskiego Dama w czerni, namalowany w 1913 lub 1914 r., znałem jedynie z czarnobiałej reprodukcji wypatrzonej jeszcze w czasach studenckich w kultowym warszawskim antykwariacie przy ul. Świętokrzyskiej. Potem notowałem szczątkowe informacje o nikomu nie-znanym malarzu, jakie trafiały do mnie przy okazji rozmaitych zajęć dziennikarskich i historycznych. Oryginalnego obrazu od 1914 r. nikt chyba […]

O zachowanych pracach rysunkowych, zwłaszcza pastelowych portretach autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, wiadomo niemal wszystko – nie tylko miejsce przechowywania dzieła i nazwisko osoby portretowanej. Ważnych informacji udzielił sam Witkacy, potwierdzając swe autorstwo sygnaturą oraz umieszczając na obrazie datę wykonania, także typ oraz inne adnotacje, jak np. nazwy używek, których przyjęcie lub nieprzyjęcie kreowało jego nastrój […]

Są tacy artyści, pisarze, malarze, kompozytorzy, którzy pozostają z nami na zawsze. Gdy już ich kiedyś raz spotkaliśmy, stają się oni potem częścią naszych horyzontów myślowych, świata naszych emocji, naszego pojmowania sztuki i życia. Bez nich świat i samych siebie rozumielibyśmy inaczej: brakowałoby nam nie tylko przyjemności, jaką czerpiemy ze sztuki, ale też części naszej […]

Scenariusz Witkacji. Glątwy został napisany na 135. urodziny Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz 100-lecie jego Czystej Formy. Obie rocznice przypadają w 2020 r. Instytut Witkacego jest producentem spektaklu. Spektakl jest próbą przedstawienia burzliwych kolei małżeństwa. Tytułowa Witkacja to żona Jadwiga, zwana Niną, a także określenie specyficznego pełnego sprzeczności świata malarza. Oba znaczenia są tu nierozłączne, uzupełniają […]

Stanisław Ignacy Witkiewicz, jak można wnioskować z nominalistycznej orientacji jego filozofii, zachowywał krytyczny dystans wobec heglizmu. Spekulatywną koncepcję ewolucji ponadjednostkowego ducha, wpisanej przez Georga Wilhelma Friedricha Hegla w schemat triady dialektycznej, trudno było pogodzić z jego własną metodą filozoficzną, zakładającą wyprowadzanie pojęć filozoficznych w procesach uogólnienia pojęć doświadczalnych przynależnych wyróżnionym przez niego poglądom: życiowemu i […]

Dorota Niedziałkowska: Odwiedzających Pani stronę internetową wita logotyp „Firma Portretowa Iwona Golor”. W abstrakcyjnym, na pierwszy rzut oka, logotypie można dostrzec uproszczony szkic twarzy. Proszę powiedzieć, skąd pomysł, by inspirować się Stanisławem Ignacym Witkiewiczem? Iwona Golor: Prawda, że udany? Jednak pomysł na logotyp i wykonanie należy do graficzki Edyty Muchy, moja jest tu tylko kolorystyka […]

Opracowanie Aneta Jabłońska i Magdalena Żuchowska Aneta Jabłońska: Pracujesz w dziedzinie niezwiązanej z humanistyką. Dlaczego zdecydowałeś się tracić swój wolny czas na Witkacego? Czy jest to intratne zajęcie? Tomasz Pawlak: Nie postrzegam tego w kategoriach ekonomicznych. Stanisław Ignacy Witkiewicz był dla mnie od lat 90. hobby, od kiedy obejrzałem film Pożegnanie jesieni. Film był niesamowity. […]

Poprosiłam Panią Dorotę Ficoń, aktorkę Teatru im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, o wywiad dla pisma „Witkacy!” podczas pobytu w Zakopanem, w sierpniu 2019 r. Rozmowę rozpoczętą w Teatrze 13 sierpnia kontynuowałyśmy we wrześniu i październiku drogą mailową. Teatr Witkacego to dla wielu osób z mojego pokolenia miejsce wyjątkowe. Znajduję tu coś, czego jako widz szukam w […]

Katarzyna Dąbrowska – Gry z Witkacym. 20 lat Teatru Exodus w Ciechanowie – posłowie Przemysław Pawlak 12 dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza, na ich podstawie aż 14 premier (tylko Teatr Witkacy w Zakopanem wystawił więcej), akcje happeningowe, miniatury sceniczne, wystawy. Dorobek Teatru Exodus z lat 2000-2020 – opisy przedstawień, fotosy, rysunki, fragmenty partytur reżyserskich, cytaty z […]

Ewa Kulpa, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II 1. Wizje halucynacyjne w kulturze i sztuce – zarys zagadnienia Na przestrzeni wieków artyści zawsze nazywani byli „tymi, którzy mają wizje”. Wizje halucynacyjne, podobnie jak sny uważano niegdyś za uprzywilejowane stany świadomości, do których osiągnięcia dążono poprzez specjalne praktyki duchowe, takie jak medytacja albo też odosobnienie bądź […]

Szanowni Czytelnicy! Witkacja to nie Nibylandia, istnieje naprawdę, a jej granice nieustannie rozszerzają się o nowe terytoria, na południe aż do Zagrzebia i dalej, do staroczesnych murów Lovranu, skupionych w cia- snej zabudowie u wybrzeży Zatoki Kvarnerskiej. Będzie zatem nieco o Chorwacji. Powodów jest wiele. Dla zobrazowania tej kwestii mam do dyspozycji nie tylko „nitki” narracyjne czy […]

23 Międzynarodowy Konkurs „Witkacy pod strzechy” Program festiwalu: 17-19 września ekspozycja zbiorcza prac literackich następujących autorów: Natalia Zakrzewska, Jakub Krok, Zofia Radek, Karolina Strojny, Alicja Małek, Tymoteusz Sowa, Paweł Szczepański, Natalia Szymańska, Zofia Kaśków , Karolina Skrzypska, Julia Perzyńska-Wydrych , Agnieszka Muraszko, Mateusz Rymkiewicz, Adam Urbanowicz, Milena Świątek-Brzezińska, Bartosz Kozak, Alicja Piasecka, Zuzanna Madurska, Małgorzata […]

  Zrealizowano w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Kultura w sieci” MARTYNA QUANT MAŁŻEŃSTWO DOSKONAŁE słuchowisko OSOBY: STAŚ – STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ – WITKACY NINA – JADWIGA WITKIEWICZOWA Z UNRUGÓW Rzecz dzieje się w latach 1923-1939. W Zakopanem i w Warszawie. SCENA 1   Witkacy przy aparacie fotograficznym. Nina już lekko […]

Zanim zaczniesz czytać ten tekst, Drogi Czytelniku, odpowiedz sobie najpierw na pytanie: jakie skojarzenia wzbudza u Ciebie słowo „Witkacy”. Zakładam, że z dużym prawdopodobieństwem szereg następujących w Twoim umyśle skojarzeń jest następujący: dramaturg (zazwyczaj pierwszy do głowy przychodzi dramat Szewcy, bo to było w szkole), Czysta Forma (to też było w szkole, i coś o […]

Stanisławem Ignacym Witkiewiczem zafascynowałam się dwa lata temu podczas zajęć w Pracowni Kostiumu Scenicznego prowadzonych przez dr Izabelę Stronias na Wydziale Tkaniny i Ubioru Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Wówczas, po wnikliwej analizie ikonograficznej i ikonologicznej, narodziły się pierwsze pomysły, powstały pierwsze szkice, na podstawie których zaprojektowałam kostium sceniczny do sztuki Gyubal […]

Wśród witkacjanów przechowywanych w Dziale Rękopisów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu znajduje się zbiór Fotografie Stanisława Ignacego Witkiewicza (sygn. 16082/I), zawierający wiele znanych i reprodukowanych lub niereprodukowanych odbitek fotograficznych. Jeden, chyba niemal nieznany (karta 95), przykład z tego zbioru szczególnie pasuje do nowo stworzonego w „Witkacym!” kącika dla dorosłych Niebezpieczniej jest tylko ględzić. Przedstawia […]

Jedyny olejny obraz z okresu formistycznego w słupskiej kolekcji dzieł Witkacego to Jowisz zmieniający się w byka z 1921 r. (il. 1). Kupiony został w 1974 r., razem z 39 innymi pracami z kolekcji Włodzimierza Nawrockiego. Nie zawsze mamy to szczęście, że możemy poznać autorski tytuł dzieła Stanisława Ignacego Witkiewicza. Wprawdzie Witkacy uważał, że tradycyjnie […]

Mija sto lat od ogłoszenia drukiem Demonizmu Zakopanego i to dobra okazja, żeby pięknoduchych nieboraków ostrzec przed katastrofalnymi skutkami, jakie dziś wywołuje witkacowska zakopianina, niezmiennie rozrzedzająca powietrze wokół Krupówek. Potworności nie należy mylić z demonicznością, a zatem smog, swąd ostateczny grillowanej karkówki i smród nadpotliwego narodu, co się tłumnie w stolicy Tatr wyraja, przynależy raczej […]

Szanowni Czytelnicy! U nas bez zmian, czyli intensywność z mocą 622 Witkacych na godzinę! Przede wszystkim udało się nam uzyskać w konkursie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego środki na wydawanie pisma w latach 2019–2021. To dla nas wielki sukces. Przyznana dotacja nie objęła jednak pełnej wnioskowanej kwoty (o czym piszemy w numerze). W związku z […]

Andriej Bazylewski (Андрей Базилевский) 1957–2019

Drodzy Państwo, zgłoszony przez Instytut Polski w Wilnie do konkursu Wydarzenie Historyczne Roku 2018 projekt „Witkacy na Litwie”uzyskał uznanie jury powołanego przez Muzeum Historii Polski i trafił do finałowej piątki projektów w kategorii Wydarzenie. Projekt obejmuje zarówno wystawę „Anioł i Syn. Witkiewiczowie w Zakopanem i na Litwie” w Muzeum Čiurlionisa w Kownie (projekt Muzeum Tatrzańskiego, IAM, […]

„Kuchnia Czystej Formy”. Ze Sławkiem Kardasiem, właścicielem i szefem restauracji Bubuja, rozmawia Marek Średniawa Marek Średniawa: Jesteśmy w wyjątkowym miejscu w Zakopanem, w przedwojennej pięknej willi Marilor otoczonej ponad stuletnimi bukami, w której mieści się obecnie restauracja Bubuja. Wydaje się, że nazwa ta nie jest przypadkowa, bo przy wejściu wisi portret Stanisława Ignacego Witkiewicza. Skąd u Ciebie […]

„Tłumacz jako mediator dla różnych typów wrażliwości”. Z Lauren Dubowski o pierwszym angielskim przekładzie Pożegnania jesieni rozmawia Elżbieta Grzyb Elżbieta Grzyb: Kiedy rozpoczęła się Twoja fascynacja literaturą polską? Czy był ktoś, kto zainspirował Cię do tego? Który z polskich autorów, dawnych lub współczesnych, zainteresował Cię szczególnie? Wiem, że Stanisław Wyspiański jest przedmiotem Twoich badań naukowych. […]

W Polskim Radiu w Górnej Austrii audycja o życiu i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza.     Prowadząca Elżbieta Sobczak-Grgić Obsługa techniczna Julian Gaborek

„Odtwarzam wizję Witkacego malującego Kompozycję”. Z Klaudiuszem Wesołowskim, reżyserem animowanego filmu krótkometrażowego „Miazmat”, rozmawia Dorota Niedziałkowska Dorota Niedziałkowska: Na 21. Ogólnopolskim Konkursie Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacy pod strzechy” zobaczyliśmy wymyśloną przez Ciebie, wyprodukowaną przez Platige Image animację komputerową Miazmat, inspirowaną malarstwem formistycznym Witkacego. Jak zaczęła się Twoja przygoda z tym artystą? Klaudiusz Wesołowski: […]

Szanowni Czytelnicy!  To drugi, a więc ostatni w tym wyjątkowym roku numer „Witkacego!”. Stąd spogląda na Was Stanisław Ignacy, taki właśnie, a nie inny, w kolejnym ze swoich wcieleń, nadanym mu przez twórców instalacji fotograficznej 100 na 100. To Witkacy rocznicowy i stukrotny, to Witkacy, który ciągle się odradza. W jego spojrzeniach zawarta jest powaga […]

Pismo „Witkacy!” – rozpoczynamy „nowe życie na wielką skalę”! Naszym celem jest wydanie w latach 2019–2021 sześciu kolejnych numerów pisma artystyczno-naukowego „Witkacy!” poświęconego twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza, współczesnej recepcji jego dzieła oraz oryginalnym trendom w polskiej i światowej literaturze, sztuce i filozofii. Witkacy (1885–1939) – artysta totalny – dramaturg, pisarz, malarz, fotograf, teoretyk sztuki, filozof, […]

Dzięki współpracy Instytutu Polskiego w Wilnie, Instytutu Adama Mickiewicza, Instytutu Witkacego i wydawnictwa Aukso žuvys, w ramach obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, ukazał się tom „Witkacy. Plėšrūniškas protas” [Witkacy. Umysł drapieżny] – tytuł i motto tomu z „Traktatu moralnego” Czesława Miłosza, nietłumaczonego dotąd w żadnej części na język litewski. Red. prof. Janusz Degler, Przemysław Pawlak […]

Przenieść na scenę powieść nie jest łatwo, a uchwycenie waloru dramatycznego prozy Witkacego wydaje się szczególnie trudne. Tym razem tego zadania podjął się Teatr Malabar Hotel.  Premiera spektaklu Pożegnanie jesieni odbyła się 7 grudnia 2018 r. w Teatrze Collegium Nobilium w Warszawie.  Na scenie troje aktorów Marcin Bikowski (Atanazy Bazakbal), Marcin Bartnikowski (Jędrek Łohoyski), Maria Robaszkiewicz (Hela Bertz) oraz… […]

Mikołajkowy prezent dla witkacofilów warszawskich :), 6 grudnia o g. 13:00 odbyło się otwarcie wystawy „Witkacy 100/100” w gmachu Instytutu Anglistyki UW przy ul. Hożej 69. Dzięki współpracy Instytutu Witkacego z Instytutem Sztuki PAN wszyscy goście otrzymali na wernisażu upominki książkowe! Wystawę można oglądać do 21 grudnia.  Wystawa była już prezentowana w Słupsku i Szczecinie http://klubdelta.pl/witkacy-100-100-wernisaz/ […]

Witkacy z rockowym pazurem. Przyjdź, posłuchaj… Zrozumiesz. A jak nie? To na pewno poczujesz. Z Dominikiem Piejką i Kubą Herzigiem z zespołu Palfy Gróf rozmawia Marek Średniawa Wielostronna i zróżnicowana twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza inspiruje artystów działających w różnych dziedzinach: pisarzy, poetów, malarzy performerów i muzyków. Tym razem zwracamy się ku muzyce. Palfy Gróf to […]

„Mówić chcemy po wyspiańsku, a nie po nowocześnie drańsku”.     Z Jerzym Stuhrem, reżyserem  „Szewców” w Teatrze Nowym w Łodzi rozmawia Elżbieta Grzyb. EG: Bardzo się cieszę, że spotykamy się ponownie. Nasza pierwsza rozmowa miała miejsce w czasie przygotowań do premiery Szewców w Teatrze Nowym w Łodzi, gdy rodziła się koncepcja przedstawienia. Czy udało się […]

Zjednoczony Protokół decyzji Jurorki  21 edycji Konkursu Małgorzaty Vražić oraz wszystkich innych osób przyznających nagrody Ogólnopolskiego Konkursu Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza  „Witkacy pod strzechy” w dniu 20 października 2018 r. Grand Prix za przedstawienie teatralne z prawdziwego zdarzenia i wściekłe poczucie humoru Nagrodę ufundowaną ze środków finansowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 6000 zł, paterę autorstwa Hanny Jastrzębskiej […]

Polecamy uwadze bardzo interesującą prelekcję prof. Rafała Demkowicza-Dobrzańskiego „Witkacy i fizyka” przeprowadzoną 23.10.2018 w ramach spotkań Koła Naukowego Filozofii Nauki na Wydziale Fizyki UW. Wstęp wygłosił opiekun koła prof. dr hab. Krzysztof Meissner. Przedstawiamy Państwu udostępniony przez Koło zapis wideo.

Oda do JW Profesora Janusza Deglera, Witkacologa Wielkiego, Pana na Włościach Wiedzy, Mądrości i Dobroci, na 80. Rocznicę Urodzin ułożył wierszopis okolicznościowy Lech Sokół w m. st. Warszawie, dnia 15 lutego AD 2018 On cię będzie udręczał i wprost z Ducha Jego Doznasz, witkacologu, bólu okrutnego! On Potwór, on Satrapa, Straszliwa Istota, Która daje rozkosze… cenniejsze od złota! […]

Janusz Degler witkacolog, teatrolog, historyk literatury, edytor; profesor emerytowany Uniwersytetu Wrocławskiego i wrocławskiej Filii Akademii Sztuk Teatralnych im. S. Wyspiańskiego (d. PWST im. L. Solskiego) w Krakowie; członek Komitetu Nauk o Sztuce PAN (1990–2015), Polskiego PEN Clubu, Rady Redakcyjnej „Dialogu” i „Teatru”, redaktor serii „Dramat – Teatr” (od 2000). Od 1989 r. przewodniczący Komitetu Redakcyjnego Dzieł zebranych S. I. Witkiewicza, w ramach których […]

Małgorzata Vražić Tekst ten został pierwotnie wygłoszony w formie referatu (wraz z pokazem multimedialnym) na międzynarodowej konferencji Treći Malićevi dani (Trzecie Dni Zdravka Malicia), zorganizowanej przez Katedrę Języka i Literatury Polskiej Wydziału Filozoficznego w Zagrzebiu w październiku 2015 r. Ukazał się drukiem w nieco innej wersji, pod chorwackim tytułem Očevi i sinovi umjetnosti, w tomie pokonferencyjnym Witkacy i drugi. Zagrebački polonistički doprinosi / […]

21. Ogólnopolski Konkurs Interpretacji Dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza „Witkacy pod strzechy” Zapraszamy wszystkich twórców zainteresowanych działalnością artystyczną Witkacego do zaprezentowania się podczas jedynego w swoim rodzaju festiwalu poświęconego Witkacemu, którego 21. edycja odbędzie się w dniach 18-20 października 2018. Pula nagród to 18.500 zł!!! Artystów rozdartych między zamiarem a spełnieniem, zachęcamy do podjęcia decyzji nieprzekraczalnie […]

Szewcy na nowe czasy. Z Jerzym Stuhrem, reżyserem najnowszej inscenizacji dramatu w Teatrze Nowym w Łodzi rozmawia Elżbieta Grzyb E l ż b i e t a G r z y b : Stanisław Ignacy Witkiewicz był z Panem od początku pańskiej aktorskiej kariery. W tym roku będzie Pan reżyserował Szewców w Teatrze Nowym im. […]

Bardzo serdecznie dziękujemy wszystkim Darczyńcom którzy wsparli nasz projekt, zarówno bezpośrednio – poprzez wpłaty, jak również pośrednio – dystrybuując informację o naszej akcji. Numer 4 pisma Witkacy! mógł się ukazać dzięki wsparciu i hojności następujących osób (lista będzie uzupełniana w miarę pozyskiwania tożsamości kolejnych Darczyńców): A Wioletta Danuta Albes, Anna Andraszek B Kordian Bakuła, Maciej Bąk, […]

Serdeczne podziękowania dla firmy Room Escape Warszawa z udział w finansowaniu wydania czwartego numeru Witkacego! Zabawa typu escape room od kilku lat podbija serca Polaków. Escape room, czyli ucieczka z pokoju lub pokój zagadek, to zabawa dla 2 do 5 osób, która polega na rozwiązywaniu szeregu łamigłówek, uruchamianiu pewnych urządzeń, odkrywaniu tajemniczych pomieszczeń, kojarzeniu faktów i […]

Szanowni Państwo, serdecznie zapraszamy na międzynarodową konferencję naukową 3F: Formiści, Futuryści, F/Witkacy organizowaną przez Instytut Witkacego, Teatr Nowy w Łodzi i Uniwersytet Jagielloński 16 grudnia 2017 roku. Konferencja odbędzie się w Teatrze Nowym w Łodzi, w godzinach od 9:00 do 17:00. Przewidziane są sesje w języku polskim oraz angielskim. Program konferencji znajduje się na niniejszej stronie. Konferencja […]

Marek Średniawa Prolog Palfy Gróf brzmi chwytliwie i nieco tajemniczo, a także kojarzy się fonetycznie z angielskim określeniem groove wyrażającym specyficzny, rozpoznawalny, ale wymykający się ścisłej definicji, sposób gry w muzyce jazzowej, soulowej czy rockowej, który wciąga słuchaczy i zachęca do tańca lub innych form ekspresji. To zapewne skłoniło zakopiański zespół rockowy wykorzystujący w swoich […]

Wojciech Sztaba Jak Witkacy radził sobie ze scenografią do swoich dramatów w skromnych warunkach amatorskiego teatru w Zakopanem? Czy stosował się do własnych projektów zapisanych w didaskaliach? Skąpe informacje o jego scenograficznej praktyce zebrał Janusz Degler. W przedstawieniu Wariata i zakonnicy oraz Nowego Wyzwolenia w Towarzystwie Teatralnym (21 marca 1925 r., sala „Morskiego Oka”) – […]

Janusz Degler W sierpniu 1918 r. Witkacy po 4 latach powraca do Zakopanego z bagażem trudnych doświadczeń zdobytych w czasie podróży do tropików i podczas służby w armii carskiej. Przywozi rozpoczęte w Rosji rękopisy dwóch prac: Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia oraz Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia, a także dziennik, który […]

Elżbieta Grzyb Kim są autorzy przekładu Biblii, która stoi na Państwa półce? Kto przełożył na język polski dzieła Williama Szekspira czy Johanna Wolfganga Goethego, które poznawaliście na lekcjach języka polskiego? Czy wreszcie: czyje nazwisko, oprócz nazwiska autora, widnieje na stronie tytułowej skandynawskiej powieści kryminalnej, którą ostatnio dostaliście w prezencie? Zarówno kanon dzieł literatury światowej, jak […]

Włodzimierz Mirski Szanowna Pani Redaktor! Ja w sprawie laski. W sprawie osobistej laski Witkacego, używanej przez niego w Rosji. O tym, że miał kolekcję lasek sławnych ludzi – wiemy. O tym później. Chciałem szerzej opowiedzieć o lasce, w związku z małym odkryciem na kultowym zdjęciu wielokrotnym w lustrach, które podczas pobytu w Petersburgu w 1917 […]

Jarosław Cymerman W podręcznikach historii literatury są sąsiadami – łączy ich katastrofizm i data śmierci. Bardziej wnikliwi znajdą jeszcze kilka wspólnych tytułów, w których publikowali. Znali się z całą pewnością. Józef Czechowicz wspomina Stanisława Ignacego Witkiewicza w swoich listach kilkakrotnie, Alfred Łaszowski przytacza jedną z ich „rozmów istotnych” w trzeciorzędnej restauracji Smok, wybranej ponoć przez […]

Giovanni Pampiglione Giovanni Pampiglione – Włoch, który zakochał się w Polsce, Polakach (zwłaszcza w Polkach), który dzięki zbiegowi okoliczności poznał Witkacego (ach, to dwutomowe wydanie Dramatów Witkiewicza w opracowaniu Puzyny!), jako teatrolog tłumaczył jego sztuki i wystawiał je we Włoszech… napisał książkę wspomnieniową pod tajemniczym tytułem: Terminus Nord. Poniżej kilka fragmentów tych wspomnień – dzięki […]

Konstanty Puzyna List do redakcji K. Puzyny opatrzony tytułem odredakcyjnym: Pisze znany krytyk literacki (wydawca dzieł Witkiewicza), „Przekrój” 1963, nr 933 (24 II), s. 8. Puzyna podaje w wątpliwość sens rekonstrukcji przez aktorów zaginionej sztuki Persy Zwierżontkowskaja, a kończy list apelem: „Miłośników twórczości Witkacego namawiałbym raczej, aby na własną rękę próbowali odszukać tekst Persy oraz dwunastu […]

Zbigniew Moździerz Pierwszy raz Witkiewiczowie – Maria, Stanisław i dwu i pół letni Staś – przyjechali do Zakopanego w 1887 r. i zamieszkali na Bystrem pod nr 1 w chałupie Macieja Wójciaka (nr konskr. 311). W 1890 r., gdy Witkiewiczowie przenieśli się do Zakopanego na stałe, osiedlili się w chałupie Macieja Cukra Kozieniaka przy ul. […]

Tomasz Pawlak Stanisław Grochowiak (1934–1976) a Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939)? Z pozoru (i z definicji) dwa odrębne Istnienia Metafizyczne. Jednak okazuje się, że istnieją w twórczości Grochowiaka utwory, które wyraźnie wskazują na witkacowskie lektury, a jeden z nich jest wprost pastiszem dramaturgicznych dzieł Witkacego. W zeszłym roku z powodu okrągłej 40. rocznicy śmierci przypominano Grochowiaka na łamach pism […]

Maciej Witkiewicz z maszynopisu do druku podali Kapsyda Kobro-Okołowicz i Przemysław Pawlak 21 kwietnia 1987, Moskwa. Wojciech Jaruzelski i Michaił Gorbaczow podpisują Deklarację o polsko-radzieckiej współpracy w dziedzinie ideologii, nauki i kultury oraz Program rozwoju współpracy ideologicznej pomiędzy PZPR i KPZR do roku 1990 w dziedzinie kultury i sztuki. Marzec 1988, Warszawa. W Wydziale Kultury KC […]