11 października 2021 r., w wieku zaledwie 49 lat, w pełni sił twórczych, zmarł nagle Mychajło „Miśko” Barbara, ukraiński artysta o wielu talentach. Był pieśniarzem, kompozytorem, poetą, aktorem i tłumaczem. Urodził się 14 listopada 1971 r. we Lwowie. W rodzinnym mieście ukończył studia teatralne, aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym. W 1989 r. został współzałożycielem i wokalistą legendarnej dziś w Ukrainie grupy rockowej Martwy Kogut, której repertuar łączył poetyckie klimaty tekstów z nowoczesnym brzmieniem muzyki. Koncertował i działał na rzecz rozwoju oryginalnej rodzimej twórczości i przezwyciężenia historycznej długotrwałej rosyjskiej dominacji w obszarze kultury.
Już w młodości nauczył się języka polskiego, słuchając głównie audycji Programu III Polskiego Radia. Jak sam w jednym z wywiadów powiedział: „Nie słuchałem radia ukraińskiego ani moskiewskiego. Słuchałem radia polskiego, zwłaszcza polskiego rocka i popu, oglądałem polską telewizję, czytałem dużo polskich książek. Łatwiej było mi wówczas rozmawiać po polsku, niż po rosyjsku”. W 2001 r. przeprowadził się do Charkowa, gdzie dołączył jako aktor do zespołu eksperymentalnego Teatru Arabesky, założonego w 1993 r. przez Switłanę Oleszko, która została jego partnerką w projektach artystycznych i życiu prywatnym.
Początkiem przygody z Witkacym było natrafienie w 1990 r. na niekompletną odbitkę Wariata i zakonnicy. Mychajło nie zdawał sobie wówczas sprawy, że 20 lat później zagra Walpurga jako aktor Teatru Arabesky z Charkowa. Fascynacja twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza u Miśko Barbary mogła się zmaterializować literacko i teatralnie dzięki propozycji Warszawskiego Studia Teatralnego Koło dla Teatru Arabesky wspólnego przygotowania inscenizacji sześciu etiud na podstawie dramatów Witkacego. W trakcie tłumaczenia wykorzystał swoje doświadczenie aktorskie, starając się już na tym etapie wyobrazić sobie, jak tekst po ukraińsku zabrzmi na scenie. W ramach polsko-ukraińskiego projektu teatralnego Witkacy. Tak zwana ludzkość w obłędzie, w latach 2010–2011, Miśko przełożył na język ukraiński dramaty: Kurka Wodna, Mątwa, Nadobnisie i koczkodany, Wariat i zakonnica, Matka i Sonata Belzebuba. W 2013 r. tłumaczenia ukazały się one drukiem w Kijowie w tomie pt. Wint czy brydż. This is the questionw wydawnictwie Tempora. Na obwolucie książki zamieszczono zdjęcie z inscenizacji Wariata i zakonnicy przedstawiające Mychajłę w roli Walpurga w scenie z siostrą Anną graną przez Irynę Wołoszynę.
Spektakl stworzono z zamiarem prezentacji w przestrzeniach postindustrialnych, w opuszczonych, a obecnie zrewitalizowanych w części bądź całości fabrykach. Tak był pokazywany w Charkowie, w siedzibie teatru mieszczącej się w zaadaptowanych pomieszczeniach starej fabryki farmaceutycznej i we Lwowie, w opuszczonej wytwórni powideł. W Łucku skorzystano ze sceny Wołyńskiego Obwodowego Teatru Lalek. Warszawski pokaz miał miejsce we wrześniu 2011 r. w Soho Factory na Pradze, w zrewitalizowanej przestrzeni po fabryce pocisków. Każdego dnia spektakle wystawiano trzykrotnie i symultanicznie na trzech oddzielnych scenach dla wymieniających się grup widzów.
Inscenizacje dramatów Witkacego w wykonaniu zespołu Teatru Arabesky spotkały się z żywym przyjęciem i dużym zainteresowaniem w Charkowie i innych miastach. Sprawiło to, że również inne teatry ukraińskie sięgnęły po dramaty Witkiewicza. Teatr Harmider z Łucka i Kijowsko-Mohylańskie Centrum Teatralne Pasika wystawiły Matkę.
W 2015 r. Teatr Arabesky ponownie przyjechał do Polski, tym razem współpracując z Teatrem Polskim w Warszawie, gdzie przedstawił spektakle: Czarnobyl TM i Listy z Charkowa oraz Dekalog: lokalna wojna światowa. Miśko grał w nich i skomponował do nich muzykę.
Kontynuując prace translatorskie, zajął się także tłumaczeniem Narkotyków, których fragmenty prezentował na otwartych spotkaniach Teatru Arabesky z publicznością. Uczestnicząc w II Międzynarodowym Sympozjum Tłumaczy Twórczości St. I. Witkiewicza we wrześniu 2019 r. w Zakopanem, szczerze przyznał, że kiedy przekładał rozdział z Narkotyków o nikotynie, zaczął więcej palić. Przed śmiercią zdążył wspólnie z Juro Jefremowem nagrać album 13 pieśni o miłości. Nagrania i występy Miśki z zespołem Martwy Kogut i innymi muzykami można znaleźć w serwisie YouTube.
27 marca 2022 r., w Międzynarodowym Dniu Teatru, Mychajło „Miśko” Barbara został pośmiertnie (o czym jury dowiedziało się po fakcie) uhonorowany prestiżową Nagrodą im. S. I. Witkiewicza przez Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI). Przyznawana jest ona obcokrajowcom, którzy wnoszą znaczący wkład w promocję polskiego teatru na świecie. W opinii Switłany Oleszko jej mąż Miśko był człowiekiem bardzo sceptycznym i sarkastycznie nastawionym do wszelkiego rodzaju nagród i urzędowej celebry, ale ta nagroda, jej zdaniem, by go ucieszyła.
Redakcja „Witkacego!”